Πασχαλινά ήθη και έθιμα
Το Πάσχα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας συναντάμε πολλά ήθη και έθιμα που ξεκινάνε από την Ανάσταση του Λαζάρου, την έναρξη της Μεγάλης Εβδομάδας και φτάνουν ως την Ανάσταση και την Κυριακή του Θωμά.
ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ
Το πιο διαδεδομένο έθιμο για το Σάββατο του Λαζάρου είναι τα κάλαντα του Λαζάρου.Τα Κάλαντα ήταν αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση με τις Μικρές Λαζαρίνες να τραγουδούν και να αναγγέλουν τη χαρμόσυνη εορτή.Την παραμονή της γιορτής οι Λαζαρίνες ξεχύνονταν στα χωράφια και μάζευαν λουλούδια με τα οποία στόλιζαν μικρά καλαθάκια.Φορώντας ειδικές στολές γύριζαν από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας το Λάζαρο και τους έδιναν χρήματα,αυγά και φρούτα.
-Που΄ σαι Λάζαρε,που είναι η φωνή σου
Που σε γύρευε η μάνα και η αδερφή σου.
-Ημουνα στη γή,στη γή βαθια χωμένος
Και από τους εχθρούς ,εχθρούς βαλαντωμένος.
Βάγια,βάγια των βαγιών,
Τρώνε ψάρια ,τον κολιόν
Και την άλλη Κυριακή
Ψήνουν το το παχύ αρνί.
ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ
«Λαζαράκια για τον Λάζαρο αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις»
έλεγαν παλιά και λένε ακόμα στα ελληνικά χωριά μας.
Σύμφωνα με την παράδοση τα «Λαζαράκια» αναπαριστούν τον αναστημένο φίλο του Χριστού.
Το Σάββατο του Λαζάρου, οι νοικοκυρές φτιάχνουν τα «Λαζαράκια» ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, δηλαδή όπως αναπαριστούν τον Λάζαρο στις εκκλησιαστικές εικόνες. Συνηθίζεται όσα παιδιά έχει η οικογένεια τόσους «Λαζάρηδες» να πλάθουν και στη θέση των ματιών να βάζουν δυο γαρίφαλα. Το σκεπτικό είναι να έχουν χεράκια σταυρωμένα και γαρυφαλάκι, ενώ κάποιοι βάζουν και ποδαράκια.
ΣΥΝΤΑΓΗ
«ΛΑΖΑΡΑΚΙΑ »
ΥΛΙΚΑ ΣΥΝΤΑΓΗΣ
EΝΑ ΚΙΛΟ ΑΛΕΥΡΙ ΣΚΛΗΡΟ ( ΓΙΑ ΤΣΟΥΡΕΚΙΑ)
ΜΙΣΟ ΦΛΙΤΖΑΝΙ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ
ΜΙΣΟ ΦΛΙΤΖΑΝΙ ΖΑΧΑΡΗ
ΔΥΟ ΦΛΙΤΖΑΝΙΑ ΣΤΑΦΙΔΕΣ
EΝΑ ΦΛΙΤΖΑΝΙ ΨΙΛΟΚΟΜΜΕΝΑ ΚΑΡΥΔΙΑ
ΔΥΟ ΦΑΚΕΛΛΑΚΙΑ ΞΗΡΗ ΜΑΓΙΑ
ΔΥΟ ΚΟΥΤΑ ΛΑΚΙΑ ΤΟΥ ΓΛΥΚΟΥ ΚΑΝΕΛΛΑ
ΓΑΡΙΦΑΛΟ ΓΙΑ ΤΟ ΣΤΟΛΙΣΜΑ
ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΣΥΝΤΑΓΗΣ
ΒΗΜΑ
1
Σε ένα ποτήρι χλιαρό νερό διαλύουμε
την μαγιά.
ΒΗΜΑ 2
Παίρνουμε μία μεγάλη λεκάνη και ρίχνουμε το αλεύρι. Στην μέση κάνουμε μία γουβίτσα και ρίχνουμε το λάδι, την διαλυμένη μαγιά και την ζάχαρη.
ΒΗΜΑ 3
Ξεκινάμε το ζύμωμα, προσθέτοντας χλιαρό νερό, ώσπου η ζύμη να γίνει αρκετά σφιχτή. Έπειτα προσθέτουμε τα καρύδια, τις σταφίδες και την κανέλλα και συνεχίζουμε το ζύμωμα.
ΒΗΜΑ 4
Φτιάχνουμε ανθρωπάκια με το ζυμάρι και στην θέση των ματιών και του στόματος βάζουμε γαρίφαλο. Ψήνουμε στους 200 βαθμούς, αφού έχουμε στρώσει στο ταψί λαδόκολλα, μέχρι να ροδίσουν ( περίπου 20-25 λεπτά.)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!!
ΣΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΜΕ ΒΑΓΙΑ
Την Κυριακή των Βαΐων, σε ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όλοι οι ναοί στολίζονται με κλαδιά από βάγια, από φοίνικες δηλαδή ή από άλλα νικητήρια φυτά, όπως δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά.
Μετά
τη λειτουργία μοιράζονται στους πιστούς.
ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΚΟΚΚΙΝΑ ΑΥΓΑ
Τα αυγά αποτελούν σύμβολο της δημιουργίας ,της γέννησης και της ζωής. Βαμμένα κόκκινα όπως το αίμα της θυσίας του Ιησού αποτελούν κομμάτι των παραδόσεων του Πάσχα. Το κόκκινο χρώμα συμβολίζει τη σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού.
Το βάψιμο των αυγών συνηθίζεται να γίνεται κάθε Μεγάλη Πέμπτη .Παλιότερα συνήθιζαν η κατσαρόλα που θα έβαφαν τα αυγά έπρεπε να είναι καινούργια και ο αριθμός τους ορισμένος και φύλαγαν την μπογιά για σαράντες ημέρες. Το πρώτο αυγό που έβαφαν ήταν της Παναγίας και το έβαζαν στο εικονοστάσι.
Λέγεται ότι η Παναγία είχε ακουμπήσει ένα καλάθι με αυγά κάτω από το σταυρό που ήταν ο Χριστός, τα οποία βάφτηκαν με το αίμα του.
Το τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού, καθώς το αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία που κλείνει μέσα του τη ζωή.
Πριν την κατανάλωσή τους ,ιδιαίτερα στο Πασχαλινό τραπέζι ο καθένας διαλέγει το δικό του αυγό και το τσουγκρίζει με του άλλου.
ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΚΟΥΛΟΥΡΑΚΙΑ-ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΤΣΟΥΡΕΚΙΑ
Με τα δυο χεράκια, πλάθω κουλουράκια
ο φούρνος θα τα ψήσει
το σπίτι θα μυρίσει
κουλουράκια, κουλουράκια.
Κάθε χριστιανική εορτή έχει και το δικό της ψωμί σε διάφορους τόπους της Ελλάδας που φέρνει δύναμη στο σπίτι, τύχη και ευλογία.
Έτσι από το πρωί της Μεγάλης πέμπτης σε πολλά σπίτια της Ελλάδας οι νοικοκυρές ασχολούνται με το ζύμωμα. Το σπίτι γεμίζει μυρωδιές και οι νοικοκυρές ζυμώνουν τα τσουρέκια και τα πασχαλινά κουλουράκια.
Την ίδια μέρα φτιάχνονται και οι κουλούρες της Λαμπρής με διάφορα μυρωδικά. Τα τσουρέκια επαναφέρουν στο τραπέζι το γάλα, το βούτυρο και τα αυγά, μετά τη νηστεία και με το ζυμάρι να φουσκώνει, αντιπροσωπεύει την Ανάσταση του Κυρίου και παίρνει την μορφή πλεξούδας ή της κουλούρας και βάζουν και ένα κόκκινο αυγό.
Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ
Όλη την Μεγάλη εβδομάδα οι πιστοί πάνε στην Εκκλησία και προσεύχονται.
Την Μεγάλη Πέμπτη αναπαριστάται σε όλες τις εκκλησίες η ΣΤΑΥΡΩΣΗ του Χριστού και την Μεγάλη Παρασκευή το πρωί η ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ από τον Σταυρό.
Η Ελληνική παράδοση ήθελε τις γυναίκες να ξενυχτούν στολίζοντας τον ξύλινο επιτάφιο με λουλούδια όλων των χρωμάτων που μάζευαν από τους κήπους ,τις αυλές και τα χωράφια.
Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής, γίνεται η περιφορά του Επιταφίου γύρω από τις Εκκλησίες και τους δρόμους, ενώ οι πιστοί ακολουθούν με αναμμένα κεράκια και ψάλλουν τα εγκώμια. Μετά την Αποκαθήλωση , καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, αλλά και κατά την είσοδο του επιταφίου στην εκκλησία μετά την περιφορά, οι πιστοί περνούν κάτω από τον Επιτάφιο, για να έχουν την ευλογία του Χριστού .
Τα λουλούδια που παίρνουν οι πιστοί από τον Επιτάφιο θεωρούνται ευλογημένα και τα τοποθετούν στο εικονοστάσι του σπιτιού.
ΟΙ ΠΑΣΧΑΛΙΝΕΣ ΛΑΜΠΑΔΕΣ
Οι Πασχαλινές λαμπάδες δίνονται ως δώρα στα παιδιά για να χρησιμοποιηθούν στην λειτουργία του Μεγάλου Σαββάτου.
Οι λαμπάδες είναι διακοσμημένες συνήθως με παιχνίδια και με κορδέλες σε διάφορα χρώματα. Ο νονός είναι αυτός που φέρνει στο βαφτιστήρι του μια Πασχαλινή λαμπάδα.
Το Μεγάλο Σάββατο είναι το βράδυ της Ανάστασης.
Οι πιστοί πάνε στην εκκλησία ντυμένοι με τα καλά τους ρούχα και κρατώντας στο χέρι τους τις πασχαλινές τους λαμπάδες.
Παίρνουν από τον ιερέα το Άγιο Φως και ψάλλουν όλοι μαζί το «Χριστός Ανέστη».
Το Άγιο Φως αιώνες τώρα βγαίνει κάθε Μεγάλο Σάββατο στον Πανάγιο Τάφο του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα.
Ένα θαύμα που γίνεται κάθε χρόνο από την αγάπη του Θεού για να μας δείξει την παρουσία Του και ότι βρίσκεται κοντά μας, παρά τα λάθη-αμαρτήματα που κάνουμε. Ένα θαύμα από τον Θεό για να μας τονώσει την πίστη μας.
Είναι η μέρα της ανάστασης ,είναι η ημέρα χαράς .
Η ΠΑΣΧΑΛΙΝΗ ΜΑΓΕΙΡΙΤΣΑ
ΤΟ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟ ΑΡΝΙ
Ο Χριστός με την Σταύρωσή Του θυσιάστηκε για την σωτηρία ολόκληρης της ανθρωπότητας.
Θυσιαζόμενος υπήρξε ο «αμνός» του Θεού και αυτή την θυσία συμβολίζει το σούβλισμα του πασχαλινού αρνιού την Κυριακή του Πάσχα.
